Mercimek ve bulgur ile hazırlanan doyurucu bir aperitif.
Protein açısından yüksek, glisemik indeksi düşüktür.
A ve B grubu vitaminleri, potasyum, demir, fosfor, çinko, folik asit ve lif açısından zengindir.
Gaziantep’te sarımsaklı olanı “Maltıhalı Köfte” olarak bilinir.
Tarihçe
Mercimeğin Eriha Bölgesinde kayıtlara geçmiş M.Ö. 8000 yıllarına dayanan bir geçmişi bilinmektedir.
Aristo’nun “Nasıl olurda Mercimek çorbası gibi lezzetlerin een güzeline hakaret edersiniz” sözü ile Yunan’lıların da mercimek çorbasını önemli bir yere koyduğunu söyleyebiliriz.
İncil’de Yaratılış (Genesis) 25:30-34 te “Esav, kardeşi Yakup tarafından pişirilen bir tencere kokulu kırmızı mercimek çorbası için doğuştan gelen haklarından vazgeçmeye hazırdır.
Yahudi geleneğinde ise mercimek çorbası yas zmanında ikram edilir ve mercimeğin yuvarlak yapısının yam yaşam döngüsünü temsil ettiğine inanılır.
Kaynak: İngilizce Wikipedia
Etimoloji
Farsça marcumak “baklagillerden küçük taneli bir bitki” sözcüğünden alıntıdır.
Farsça sözcük Farsça mardumak “göz bebeği, lens” sözcüğü ile eş kökenlidir. Buradaki lens kısmına dikkat ederek ingilizce karşılığına bir bakalım, Mercimeğin ingilizcesi “Lentil” (okunuşu lentıl)
Lentil kelimesi latince lenticula (lentikula) kelimesinden gelmektedir ve lens kelimesinin türevidir.
İki kelime de Hem latince ham Farsça da aynı bitkiyi ve de belki de mercimeğin şekli sebebi ile göz bebeğine türetilmiştir.
Kaynak: Online Etymology Dictionary
Kırmızı Mercimek çorbası tarifi için buraya tıklayabilirsiniz.
Diğer köfte tarifleri için buraya tıklayabilirsiniz.
Kırmızı Mercimek Köftesi
Gereçler
- Tencere (3 Litrelik)
- Kap (Küçük)
- Mutfak Tartısı
- Ocak
- Bıçak
- Kesme Tahtası
- Tava
Malzemeler
- 800 gr Su 4 su bardağı. (mercimeği haşlamak ve bulguru katmak için)
- 200 gr Kırmızı Mercimek 1 su bardağı
- 6 gr Tuz (Sofra) deniz tuzu 4 gr
- 300 gr Bulgur (İnce) 1 1/5 su bardağı
- 60 gr Zeytinyağı (Rivera) 1/3 su bardağı soğan kızartma için
- 330 gr Soğan ince kıyılmış (2 orta boy soğan)
- 75 gr Biber Salçası (Tatlı) 1 1/2 yemek kaşığı (isteğe göre acı biber salçası kullanılabilir. Salçanın tuzlu olduğu tuz atarken dikkate alınmalı
- 100 gr Domates Salçası 2 yemek kaşığı
- 0.5 gr Karabiber (Toz) 1/2 çay kaşığı
- 15 gr Kırmızı Toz Tatlı Biber 1 yemek kaşığı
- 5 gr İsot 1/2 yemek kaşığı (veya pul biber)
- 100 gr Zeytinyağı (Sızma) 1/2 su bardağı
- 40 gr Taze Soğan 6 dal, ince kıyılmış
- 25 gr Maydanoz 10 dal ince kıyılmış
- 40 gr Marul Yaprağı 10 yaprak servis için. (veya kıvırcık, atom, roka)
- 10 gr Toz Şeker 1 yemek kaşığından az
- 30 gr Nar Ekşisi 2 yemek kaşığı (veya 1 limon suyu)
- 12 gr Tuz (Sofra) 1 dolu çay kaşığı
Tarif
- Tuz hariç tüm baharatları bir kapta karıştırın, salça ve zeytinyağlarını hazırlayın
- Mercimeği yıkadıktan sonra kapaklı bir tencereye koyun. 5 su bardağı suyu ve tuzu ekleyin. Mercimek yumuşayana kadar, yaklaşık 20 dakika haşlayın. (Çatalın ucu ile ezilebilir halde olmalı) Tencerenin altını kapatın. Bulguru ekleyip karıştırın. Tencerenin kapağını sıkıca kapatıp 15 dakika bekleyin. (Bulgur tüm suyu çekerek yumuşayacak ve hacimlenecektir.)
- Soğanları ince kıydıktan sonra ayrı bir tavada rivera tipi zeytinyağı ile kavurun. Tamamen saydam olmadan ve öldürmeden salçaları ve diğer baharatları ekleyin. İyice karıştırın. Ocağın altını kapatınca sızma zeytinyağını da ekleyin ve karıştırın. Bulgurun hacim almasını bekleyin.
- Karışım katı yarım bardak kaynar su ekleyebilirsiniz. Çok cıvık olursa bir yemek kaşığı bulgur ekleyebilir ve oda sıcaklığında iki saat bekleyebilirsiniz.
- Nar Ekşisini ekleyin ve karıştırın
- Taze soğan ve Maydanozu ekleyin. İyice karıştığında ceviz büyüklüğünde toplar alıp sıkarak şekil verin. Bir porsiyon 10 adet olarak hesaplanabilir.
Alternatif ve Sunum Önerileri
- Ceviz paracıkları ile yoğrulabilir.
- Zeytinyağının yarısı çıkarılıp yerine Susam yağı eklenebilir.
- Yukarıdaki tarifin bulgura hacim kazandırma aşamasında kabın içerisine, 2 diş sarımsak ezilerek veya 5 gr toz sarımsak eklenebilir. Gaziantep (Antep işi) tariflerde sarımsak kullanılır.
- 5 gr kimyon eklenebilir