Poğaça kahvaltıda çayın yanına olsa ne güzel olur. Annelerin yaptığı pastaneninkilerden “doğal olarak” daha sağlıklı, güzel ve unutulmazdır. Tanım olarak poğaça genellikle peynirli veya başka içeriklerle hazırlanan küçük hamur işidir.
Bir de, acaba kaç çeşit yanlış yazılımı vardır. Benim bu yaşıma kadar gördüklerim şöyle; puğaça (annem böyle yazıyor) poaça, poça, poğaçhağ (gerçekten), pohaçha…
Tarihçe
İtalyanca focaccia (fokaçya) kelimesinden gelmekte olması en büyük olasılık olup, külde pişmiş küçük hamur işi anlamına gelmektedir. Bohça olarak Osmanlı mutfağından geldiği düşünülse de aslında Osmanlı’nın İtalyanlar ile ilişkileri başladığı dönemdeki mutfak değiş tokuşu zamanında dilimize girmiştir. 15. Yüzyılda Evliye Çelebi’nin yazılarında rastlanır.
Wikipedia‘daki Poğaça sayfasında İlknur Haydaroğlu’nun 2009 yılında yayınlamış olduğu Osmanlı Saray Mutfağından Notlar kitabında Sultan III. Murat döneminden poğaçanın önemli konuklar için hazırlandığı, sofralarda yer aldığını ve bohça olarak adlandırdığını bildirmektedir.
Aşağıdaki tarif Annemin tarifidir. Aslında tariften ziyade not şeklinde iken annem ile oturarak elimden geldiğince onunkine yakın bir tarif haline getirebildim.
Tam pastane poğaçası tarifi için buraya tıklayabilirsiniz.
Aşağıdaki tarif Annemin tarifidir. Sanıyorum adetten; tarifler not şeklinde yazılıyormuş. Benim içime sinen tarif haline getirmek için Anneme “puğaça” yaptırdım.
Poğaça
Gereçler
- Kap
- Streç Film
- Mutfak Tartısı
- Fırın Tepsisi
- Fırın
- Kaşık (Yemek)
- Fırça (Kıl)
Malzemeler
Poğaça hamuru 450 gram
- 200 gr Un (Baklavalık) Baklavalık un daha gevrek bir sonuç verir. 2 su bardağı
- 10 gr Kabartma Tozu 1 paket
- 1 gr Tuz (Sofra) 1/3 çay kaşığı
- 100 gr Tereyağı (Ayran) Oda Sıcaklığında (Margarin daha çıtır bir sonuç verir) 5 yemek kaşığı
- 25 gr Zeytinyağı (Rivera) 1/3 su bardağı
- 100 gr Yoğurt 1/2 su bardağı
Peynirli iç
- 120 gr Peynir (Beyaz)
- 10 gr Dereotu (Taze) ince kıyılmış veya Maydanoz
- 30 gr Yumurta Akı 1 adet yumurtanın akı. Sarısı üzeri için
Alternatif iç önerileri
- Peynir (Taze Kaşar) veya mozzarella
- Soğan ince kıyılmış
- Jambon ince kıyılmış
- Pastırma ince kıyılmış
- Biber (Sivri Yeşil) ince kıyılmış
Üzerine sürmek içim
- 20 gr Yumurta Sarısı Üzerine sürmek için 1 adet
- 10 gr Çörek Otu Üzeri için (Tercihe Bağlı)
- 10 gr Susam (Kavrulmuş) Üzeri için (Tercihe Bağlı)
Tarif
- Tüm malzemeleri kulak memesi kıvamında yoğurun. Hamuru top haline getirdikten sonra streç film ile buzdolabında en 1 saat dinlendirin.
- Hamurdan cevizden hafif iri büyüklükte (43 gr) bezeler koparın. Bezeleri avucunuzun içi ile açıp, peynir koyup, kapatın. "Anne metodunda" tüm hamur masada merdane ile açılır ve 8-10 cm'lik yuvarlak kalıp ile kesilir. Peynir koyup kapatılır.
- Yana katlamak (bitmiş ürün yarım daire şeklinde gözükür) en yaygın yapılışıdır. Başka bir yöntem de dairenin ortasına "iç" konulduktan sonra ikinci daireyi üzerine koyup kapatılabilir.(Ortasına bıçak ile, artı işareti şeklinde iz bırakabilirsiniz.)
- Kapattıktan sonra üzerine yumurta sarısı sürün. Susam, çörek otu, haşhaş hatta kaşar peyniri ile süsleyebilirsiniz. İçindeki malzemeye göre bir kodlama da yapabilirsiniz. Örnek olarak Kaşarlı poğaçalar susam, beyaz peynirliler çörek otlu, zeytinli ise haşhaşlı gibi işaretlemeler yapabilirsiniz.
- Yağlanmış fırın tepsisine 3-4 cm aralıklarla dizin. Silikon ya da tepsi kullanıyorsanız ortanın bir altı rafına sürmenizi tavsiye ediyoruz.
- Önceden ısıtılmış 180°C derecelik fırında üzeri kızarıncaya değin pişirin. Yaklaşık 30 dakika yeterli olacaktır. Pişince fırında bırakmayın dışarıda mümkünse tel üzerinde soğutun.
- Hava almayan kapta 4 gün saklayabilirsiniz. Naylon poşette derin dondurucuda 5 ay saklayabilirsiniz. Yenileceği zaman derin dondurucudan çıkartıp 40 dakika çözülmesini bekleyip, fırına koyup 150-160°C'de 10 dakika ısıtmanız yeni yapılmış gibi taptaze hale gelmelerini sağlar.
